Iedere straf overlaten aan God

Naar aanleiding van Pauw & Witteman, 16 april 2012

Arabist Jan Jaap de Ruiter maakt het wel heel bont als hij zegt dat de ideale gelovige van welke religie dan ook, iedere oordeel en iedere straf overlaat aan God. Alsof er geen sharia bestaat!

Ont-roering

Waarom ik zen doe?  Niet omdat ik boeddhist ben. Ik vind het juist leuk om zen te doen in een christelijke, katholieke context. Maar, dit ook weer niet omdat zo’n trouw aanhanger ben van de katholieke leer. Ik beschouw me als katholiek omdat ik katholiek ben opgevoed. Die achtergrond wil ik niet verloochenen. Lees verder “Ont-roering”

De beperking tot je naaste leidt tot vreedzaamheid

Het is nog niet zo gemakkelijk om uit te leggen wat Christendemocratische politiek haar eigen karakter verleent. In het verleden heeft het CDA dan ook dikwijls leentjebuur gespeeld bij PvdA en VVD, met als gevolg dat het CDA schatplichtig geraakte aan die partijen. Toch is het mijns inziens voor het CDA mogelijk om haar eigen route te bepalen op basis van christelijke grondslagen. Lees verder “De beperking tot je naaste leidt tot vreedzaamheid”

Niets bestaat, maar alles gebeurt

Klaas Hendrikse zegt: “de mens heeft een ervaring waaraan hij het woord God toekent. Zo is het begonnen. Met menselijke ervaringen die later ‘God’ genoemd werden.” Van die ervaring die ‘God’ genoemd wordt, zegt hij dat die niet bestaat maar gebeurd.

Maar als dat zo is, dan kun je net zo goed zeggen dat er niets bestaat, maar dat alles gebeurt. Zelfs een appeltaart bestaat dan niet, maar gebeurt, omdat deze elk moment, onder invloed van zuurstof en micro-organismen verandert. Lees verder “Niets bestaat, maar alles gebeurt”

Een mens hoeft geen engel te zijn

Thomas von der Dunk sleept zo ongeveer de hele wereldgeschiedenis erbij om Bolkestein van repliek te dienen als deze zich afvraagt waarom een rechter in Nederland een tramconducteur verbiedt een kruisje te dragen, terwijl zijn vrouwelijke moslimcollega’s wel hun door de werkgever verstrekt hoofddoekje mogen dragen (Artikelen zijn niet terug te vinden op de site van de Volkskrant, maar wel een artikel dat naar beide stukken verwijst). Van der Dunk presenteert hier een omgekeerde chaostheorie. Hij verklaart het klappen van de vleugels van een vlinder ergens op een grashalm, uit alle stormen die sinds mensenheugenis over de wereld razen. Lees verder “Een mens hoeft geen engel te zijn”

Verschillende openingstijden voor mannen en vrouwen

Naar aanleiding van Volkskrant, 11 september 2009 (niet meer via internet kunnen achtehalen)

Knap hoe Kluveld hier uit de doeken doet hoe integratiebeleid mensen gevangen houdt in hun eigen culturele en religieuze gemeenschap. Een kleine toevoeging wellicht: Het feit dat de openingstijden van beide loketten verschilden, heeft als consequentie dat de wachtkamer voor het vrouwenloket de facto waarschijnlijk niet gemengd was. Wethouder Rinda den Besten heeft het dus ook op dit punt anders willen voorstellen dan het was.

PvdA trapt in haar eigen naïviteit

Naar aanleiding van Nova, 27 augustus 2009 

De PvdA zou duidelijker moeten zijn over welk ideaal ze nastreven, zegt wethouder Asscher. Over dat ideaal is de PvdA nu juist sinds jaar en dag duidelijk genoeg geweest: Ze wil een multiculturele samenleving. Hoe multicultureler hoe beter. Het gaat daarbij om integratie, ofwel aanpassing met behoud van identiteit. Zo’n initiatief als de As Siddieq school past perfect binnen deze multiculturele aanpak en is dan ook lange tijd door de PvdA toegejuicht en met subsidies gestimuleerd.

Nu zegt Asscher erin te zijn getrapt. Maar waar is de PvdA dan precies ingetrapt? Toch vooral in haar eigen naïviteit. Dat Asscher en Dijksma de problemen rond de As Siddieq school nu wil aanpakken, betekent niet meer en niet minder dat de PvdA zegt bereid te zijn de rommel op te ruimen die ze zelf gecreëerd heeft. Succes van de operatie is evenwel niet verzekerd, omdat met name staatsecretaris Sharon Dijksma daarbij kijkt alsof ze in eigen vlees moet snijden.

Een slok op een fundamentalistische borrel

Naar aanleiding van Nova, 17 juli 2009 

Niet alleen de bevolking maar ook de geestelijke top blijkt in Iran tot op het bot verdeeld. Wat Rafsanjani doet, is oproepen tot een gematigder bewind met meer vrijheid, om zo ervoor te zorgen dat de bevolking de islamitische staatsvorm  blijft tolereren. Zou er dan toch zoiets als een gematigde islam bestaan?

Dat de islam niet voor meerdere uileg vatbaar is, heeft arabist Hans Jansen genoegzaam duidelijk gemaakt. De islam blijft een godsdienst om met handschoenen aan te pakken. Van de andere kant zijn moslims gewoon mensen die een menswaardig bestaan willen leiden. Dat schept ook bij hen de behoefte om islamitische voorschriften minder stringent toe te passen, om de soep minder heet te eten, dan ze wordt opgediend.

Dat laatste lijken Mousavi, Rafsanjani en ook Khatami voor te staan. Daarmee verander je wellicht niet de fundamenten van de islam. Het maakt wel dat bevolking minder te lijden heeft onder de voorschriften van de islam. De overgang van een fundamentalistisch naar een gematigd islamitisch regime in Iran zou toch een slok op een borrel schelen.

Bijzonder onderwijs als cultureel erfgoed

Naar aanleiding van Nova, 9 juni 2009 

Ik heb eens een lezing bijgewoond van een Vlaamse filosofieprofessor – ik ben zijn naam kwijt. Vanuit een conservatieve invalshoek had hij een oplossing over hoe om te gaan met bijzonder onderwijs in een christelijke edoch islamiserende samenleving. Zijn uitgangspunt was dat christenen vanuit de geschiedenis een voorrecht hebben verworven omdat zij er in belangrijke mate aan hebben bijgedragen het onderwijs van de grond te trekken.

Bij het katholieke volksdeel is bijvoorbeeld te zien dat veel scholen zijn ontstaan door toedoen van kloostergemeenschappen. Ik heb bijvoorbeeld nog op een kleuterschool gezeten, waar de onderwijzeressen zusters waren in habijt. Ook op de middelbare school was de rector nog een broeder evenals verschillende leraren. Dat kloosters zich met onderwijs bemoeiden gaat terug tot de diepe middeleeuwen. De geschiedenis van het onderwijs binnen het protestantisme ken ik niet zo goed, maar ik neem aan dat men daar ook vanuit het geloof onderwijs opzette. Dit speelde zich allemaal af voor de tijd dat de overheid het onderwijs financierde. Volgens de Vlaamse filosoof rechtvaardigde deze ontstaansgeschiedenis het recht op bijzonder onderwijs voor christenen. Vanuit die gedachte doorredenerend hoef aan moslims in Nederland evenwel niet het recht aan bijzonder onderwijs verleend te worden.

De vraag is nu: Hoe rechtvaardig je zo’n gedachtegang in een wet? Mijn oplossing zou de volgende zijn: Omdat de overheid tegenwoordig het onderwijs geheel financiert, is het niet meer nodig om naast openbare scholen het recht toe te kennen nieuwe bijzondere scholen op te richten. De mogelijkheid om bijzondere scholen op te richten, kan dus uit de wet geschrapt worden. De bestaande bijzondere scholen kunnen evenwel blijven voortbestaan, natuurlijk mits ze voldoen aan de gestelde eisen. Bijzondere scholen worden zo een soort cultureel erfgoed, en het is aan de gemeenschappen die deze scholen vertegenwoordigen om dat erfgoed al dan niet in stand te houden. Onder dezelfde noemer kun je ook de bestaande islamitische scholen laten voortbestaan. Omdat dat er in aantal niet zoveel zijn, blijft het voor de overheid mogelijk om daar goed toezicht op te houden. Op deze manier kan de toekomst zijn weg vinden, zonder dat het verleden wordt ontkent.

Wij/zij-denken hoort bij professionele moraal van militair

Naar aanleiding van Nova, 16 mei 2009 

Wat zei die soldaat die een kruisteken sloeg alvorens hij het pantservoertuig instapte nu precies?

Volgens de ondertiteling zei hij: ‘Voor ik het kamp uitga, sta ik even stil bij m’n gezin en m’n dierbaren, en vraag ik God om steun. Dan vraag ik of Hij iedereen, niet alleen mij veilig wil terugbrengen.’

In werkelijkheid had hij het over ‘bidden dat God aan onze kant staat’ en over ‘vragen of God niet alleen hem maar het hele team veilig wil terugbrengen’.

Verschil zit ‘m erin dat hij in werkelijkheid van God partijdigheid vraagt. Dat kun je als een professionele moraal beschouwen, omdat wij/zij denken voor een militaire organisatie nu eenmaal onoverkomelijk is. Ook toonde de soldaat een professionele moraal, in die zin dat hij niet alleen voor zijn eigen behoud maar voor dat van het team bad. Als hij alleen voor zijn eigen behoud had gebeden, kon hij daar niet de moraal uit kan putten om zichzelf in gevaar te brengen op het moment dat zijn medesoldaten in nood verkeren.

Ont-moeten

Naar aanleiding van Nova, 11 mei 2009 

Het diplomatieke verschil tussen ontmoeten en ontvangen had ik niet kunnen navertellen als het me niet was uitgelegd. Ontvangen is officiëler en ontmoeten vrijblijvender. Ontmoeten is ont-moeten, zogezegd.

De Dalai Lama is een bescheiden mens of zou dat moeten zijn. Als boeddhist is heel blij met ont-moeten en gaat hij niet een ontvangst opeisen. Een boeddhist accepteert immers wat hem gegeven wordt. Dat heeft een bedelmonnik me verteld.

Toch krijgt de Dalai Lama in Nederland ongevraagd een ontvangst. Een echte ontvangst is het evenwel niet. Het is een virtuele ontvangst. Butler Verhage doet open; de heer des huizes Balkenende blijkt afwezig; maar de bezoeker krijgt namens iedereen officieel ‘de hartelijke groeten.’

Wat er is veranderd afgelopen 10 jaar? China is een economische reus aan het worden. Die ga je niet op zijn tenen staan. Zeker niet in crisistijd. Een economische reus sta je alleen maar virtueel op zijn tenen. Dan denkt het Nederlandse televisievolk dat de regering zich moedig toont, terwijl men in China geen pijn voelt.

En de Dalai lama?, … die glimlacht.

Oudtestamentische niemandslanden

Naar aanleiding van Nova, 6 mei 2009 

Als je die mensen in hun dorpen in Afghanistan ziet, dan denk je dat je in een film over het oude testament bent terechtgekomen. Wellicht kun je dan ook uit het oude testament afleiden, hoe die mensen het best te benaderen zijn.

Staatsvorming heeft in het oude testament nog maar beperkt plaatsgevonden. De verschillende stammen moeten er op basis van bilaterale afspraken onderling zien uit te komen. Als invasiemacht in Afghanistan kun je daarom ook maar het beste verbonden sluiten met diverse stammen.

Zowel in Afghanistan als in Pakistan heerst de staat niet over het hele land. In het oude testament is er ook geen alomvattende macht en zelfs geen alomvattende lappendeken van macht. Binnen de landsgrenzen bestaat in beide gevallen een soort niemandsland waarvan je nog maar moet afwachten of iemand het claimt en hoe krachtig die claim dan is. In zulk een machtsvacuüm kan de Taliban gedijen omdat ze beschikt over wapens.

De Taliban is heeft een klap van de molen der moderniteit gehad. Zij streven naar staatsvorming in die zin dat zij de stammen wil overheersen. In Afghanistan hebben ze de staatsmacht al in handen gehad. Zelf zijn ze niet echt een stam, maar het is niet onwaarschijnlijk dat ze hun machtsbasis in bepaalde stammen hebben. Via die stammen kun je zelfs indirect onderhandelen met de Taliban, zonder ze te erkennen.

Je zou de Taliban kunnen isoleren door de stammengemeenschappen een officiële status te geven. Dat doe je niet door van stammen een soort provincies te maken, maar wel door bepaalde rechten en plichten op stamniveau te regelen, net zoals wij dit doen voor gezinnen en organisaties. Je moet dan maar accepteren dat die stammen zelf niet democratisch zijn. Dat zijn gezinnen en organisaties overigens ook niet.

Tot zover zou het probleem oplosbaar moeten zijn. Het echte probleem is evenwel Pakistan. Pakistan is geen staat,  maar een façade van een staat. Naar India toe profileert Pakistan zich als staat, compleet met kernwapens. Maar in het binnenland vervuld ze toch veel meer de rol van stam onder stammen. Pakistan is immers niet de baas over heel Pakistan en heeft daar vrede mee. Zelfs het leger ambieert niet baas over heel Pakistan te zijn. Gezien hun verleden in Afghanistan, koesteren de Taliban in Pakistan die ambitie wel. Als het althans bij die ambitie blijft.

Niet als gevaar onderkend

Naar aanleiding van Nova, 1 mei 2009 

Ik probeer het me voor te stellen. Je bent koningin. Dat is toch zoiets als God op aarde. Zeker met Koninginnedag. Jij bent het hoogtepunt voor al die mensen die zijn komen kijken. Waar je nog moet komen, is men vol verwachting. Waar je gepasseerd bent, daar stelt men ontnuchterd vast dat het hoogtepunt voorbij is.

We hebben een ooggetuigenverslag van Fred de Graaf, Burgemeester van Apeldoorn, die tijdens het accident naast de koningin zat. Hij constateert bij de inzittenden van de bus absolute verbijstering “omdat we het natuurlijk gewoon naast ons zagen gebeuren. Met name het aanrijden van de auto tegen de naald, en de klap die dat gaf.” En dan komt het: “Maar ook de klap waardoor we opgeschrikt werden , terwijl we eigenlijk al met de rug naar de plek toe zaten, waar de auto door het publiek heen kwam.”

De klap waardoor inzittenden van de bus werden opgeschrikt, vond dus plaats op een plek waar het hoogtepunt al voorbij was. Daarom dacht men in de bus op dat moment niet aan een aanslag. Ooggetuige Fred de Graaf beantwoordt een vraag over het mogelijk besef van een aanslag: “Nee, dat was er op dat moment, denk ik, niet, omdat de auto ook niet recht op ons afkwam, maar met een bocht langs ons reed en tegen de naald aan belandde.”

Wat me aan dit tafereel fascineert, is de heel directe ruimtelijke beleving die nauwelijks interpretatie veelt. De auto was niet daar waar deze had moeten zijn om gevaarlijk te zijn. Daarom is deze vanuit de bus niet als gevaar onderkend. Niet door Pieter van Vollenhoven, niet door de kroonprins en ook niet door de burgemeester.

Hoe anders is het leven toch, als je het zelf meemaakt.

Aan tafel met Rutte, Wolfsen en Knevel

Naar aanleiding van uitzending Pauw & Witteman, 10 april 2009 met Mark Rutte, Aleid Wolfsen en Andies Knevel als gasten 

Kickboxen subsidiëren om hangjongeren van de straat te houden is wellicht niet zo’n goed idee omdat de jongeren de gevechtshandelingen die ze dan leren, op straat kunnen toepassen. Dat was wat Rutte bedoelde met gesubsidieerd in elkaar getrapt worden. Volleyballen kan zo bezien wel gesubsidieerd worden.

Vrouwen worden liever bediend door vrouwen. Daar is niks mis mee, zegt burgemeester Wolfsen. Daar mogen we op inspelen. Misschien is dat zo, maar wat is dan het principiële verschil met blanke mensen die het prettiger vinden om door een blanke bediend te worden? Vindt Wolfsen dat ook oké? Mag daar ook op ingespeeld worden? Zo nee, dan zou ik toch graag Wolfsen’s argumentatie horen, waarom het ene wel en het andere niet kan.

In een reactie op een reportage van Nova van 18 maart over de grote verwarring bij de EO-achterban vraag ik me af of al bekend is wat Knevel vindt van de opstanding uit de doden. Dat ik zo snel op mijn wenken bediend wordt, had ik toen niet kunnen dromen.

Moslimaalmoezenier in Afghanistan

Naar aanleiding van Nova, 9 april 2009 

Of Ali Eddaoudi aalmoezenier in het leger kan worden lijkt me vergelijkbaar met de vraag of dat voor een pacifist mogelijk is. Heeft in het verleden bijvoorbeeld wel eens een pacifist als legeraalmoezenier gefunctioneerd? En zo ja, hoe verliep dat?

Bij Eddaoudi rijst de vraag of moslimsoldaten volgens hem wel in het juiste kamp vechten. Gaat Eddaoudi bijvoorbeeld aan moslimsoldaten vertellen dat strijden tegen moslimbroeders in Afghanistan in strijd is met hun geloof? In dat geval kan met recht gesteld worden, dat zijn overtuigingen een goed functioneren als legeraalmoezenier in de weg staan.

Het probleem lijkt mij te zijn ontstaan doordat het leger de procedure tot aanstelling enerzijds te zeer uit handen heeft gegeven en anderzijds te zeer geformaliseerd heeft. Te zeer uit handen gegeven omdat niet het leger zelf maar het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) Eddaoudi heeft voorgedragen. Te sterk geformaliseerd omdat de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD) enkel screent op bepaalde criteria. Als het CMO voordraagt en de MIVD daar geen stokje voor steekt, ben je aangenomen.

Wat daardoor ontbreekt is het normale oordeel als werkgever. Defensie heeft zich in dat opzicht laten gijzelen. Of Eddaoudi werkelijk milder is geworden of dat hij zich enkel zo voordoet om, eenmaal aalmoezenier, weer voor opschudding te zorgen, is mij uit de reportage niet duidelijk geworden. Als werkgever zou ik dat wel graag vooraf willen weten.

De alwetende Rouvoet

Naar aanleiding van Nova, 8 april 2009 

Zo’n meldcode huiselijk geweld past geheel binnen het beleid van minister Rouvoet met zijn ‘integraal toezicht jeugd’ en zijn ‘elektronisch kind-dossier.’ De achterliggende gedachte is steeds, dat excessen niet voorkomen worden, doordat instanties langs elkaar heen werken. De oplossing is integratie in de vorm van het elektronisch delen van informatie en centrale waarschuwingssystemen.

Wat kun je daar nu op tegen hebben!

Nou, onder meer dat vertrouwelijkheid ondermijnd wordt. Wat je aan de ene hulpverlener toevertrouwd, kan binnen de kortste keren op straat liggen. Tussen instanties kan een kakofonie ontstaan die gemakkelijk tot stigmatisering leidt. Wat je aan de een vertelt, krijg je via de ander (maar half begrepen) terug. De meldingscode kan tot schandpaal verworden. Vertrouwen wordt op die manier geschonden.

De relevante vraag die niet gesteld, laat staan beantwoord wordt is daarom: Heeft een mens eigenlijk wel recht op vertrouwelijkheid? Wat is er in te brengen tegen de gedachte: Van mij mogen ze alles weten, ik heb niks te verbergen? In meer Christelijke termen gesteld: Voor een alwetende God kun je toch ook niks verbergen. Zo geformuleerd spitst de kwestie zich toe op  de vraag: Wat is nou het verschil is tussen God en Rouvoet? Waarom mag God alles weten en Rouvoet niet?

Het antwoord is – en ik denk dat Rouvoet dat niet wil bestrijden – God mag alles weten, omdat God in zijn barmhartigheid alles begrijpt. Rouvoet daarentegen begrijpt niet alles, en moet zich daarom ook niet met alles bemoeien.