In de aanloop van de laatste Tweede Kamerverkiezingen heb ik me best ingespannen om Mark Rutte te bestrijden. Ik probeer dat fair, op basis van argumenten te doen. Maar ik veins ook geen objectiviteit of neutraliteit.
Kleinst mogelijke winst
Uiteindelijk won de VVD één enkele zetel. Ze ging van 32 naar 33 zetels. Ik herinner me nog dat Ron Frezer toen stond te juichen over deze magistrale overwinning. Maar als de premierbonus, alsook het rally-around-the-flag-effect vanwege de toen nog gaande coronapandemie maar één enkele zetel extra oplevert, dan is dat eigenlijk een heel pover resultaat.
Niet zo interessant
Nadien is mijn aandacht voor Rutte verdwenen. Een reden is dat ik de goocheltrucs van Rutte ook niet zo interessant vind dat ik daar alsmaar mee bezig wil zijn. Een andere reden is dat ik dacht dat het wantrouwen jegens Rutte in de Tweede Kamer wortel had geschoten, en dat mijn bijtende kritiek niet meer zo nodig was. Na het functie-elders-debat, dacht ik ook dat de voormalige coalitiegenoten D66, CU en CDA dermate veel, ook morele, afstand van Rutte genomen hadden dat ze met geen mogelijkheid meer in een kabinet onder zijn naam zouden toetreden. Inmiddels weten we dat ik me vergist heb. Rutte nam dermate veel tijd dat het onverantwoord werd het land nog langer zonder missionaire regering te laten verkeren. Uiteindelijk kwam er een coalitie met dezelfde partijen tot stand. Toch maar weer verder met de man in wie men eerder het vertrouwen had opgezegd.
Houdbaarheidsdatum verlopen
De vraag die ik me nu stel is: hoe verstandig is het een minister-president wiens houdbaarheidsdatum verlopen is, in zijn ambt te laten? Kijken we naar de Nederlandse politiek, dan zien we dat Rutte, zogenaamd met frisse moed, de problemen te lijf moet die hij eerder zelf veroorzaakt heeft.
Een vriend van mij zou Rutte graag naar de NAVO zien vertrekken. Niet omdat hij meent dat Rutte daar veel goeds zou verrichten, maar omdat hij bij de NAVO weinig schade kan aanrichten. Ik ben het daar niet mee eens. Volgens mij kan Rutte binnen de NAVO enorm veel schade aanrichten. Hij doet dat nu als minister-president van Nederland.
Niets aan de hand
Naar de Nederlandse bevolking toe heeft Rutte ten aanzien van het conflict rond Oekraïne een niets-aan-de-hand-houding. Maar ondertussen doet hij er alles aan om het conflict verder te laten escaleren. Zo voegde hij zich al vroeg bij een coalitie rond de Baltische staten en Polen die het felst tegen Rusland zijn. Inmiddels heeft Biden zijn idee om F-16’s te leveren omarmd, hoewel het definitieve besluit daartoe nog niet gevallen is. Wel worden alvast Oekraïners tot F-16-piloot opgeleid.
Eerder stond Rutte aan de wieg van het leveren van Leopard-II-tanks. Inmiddels worden diezelfde Leopard’s-II in Oekraïne aan flarden geschoten. Een volgende stap is dat NAVO-troepen of NAVO-luchtmacht actief wordt op of boven Oekraïens grondgebied. Ondertussen wordt er ook over nagedacht om tactische nucleaire wapens aan Oekraïne beschikbaar te stellen. Dat zijn allemaal supergevaarlijke ontwikkeling die, als ze in de praktijk worden gebracht, gemakkelijk tot een directe oorlog tussen NAVO en Rusland kunnen leiden. Een oorlog dus tussen de twee machtsblokken die samen over meer dan 90 procent van alle kernwapens beschikken.
In Nederland uitgespeeld
In Nederland is Rutte uitgespeeld. Het is voor hem niet leuk om steeds problemen te moeten oplossen die hij zelf veroorzaakt heeft. Wat dat betreft, is de metaalmoeheid van zijn gezicht af te lezen. Daarom zoekt Rutte naar maagdelijk terrein waar zijn initiatieven nog met een zekere onbevangenheid tegemoet getreden worden. Wat Rutte vooral inspireert, is dat een beslissing die hij ondersteunt, veel effect resulteert. Het maakt hem bij wijze van spreken niet uit of hij naar links of naar recht wijst. Waar het hem vooral om gaat dat die kant wordt uitgegaan die hij aanwijst. Daarbij gaat het hem er niet om de alleen macht te hebben over de richting. Hij vindt het juist prettig om te opereren op een speelveld dat van buitenaf beïnvloed wordt. Hij gebruikt die macht van buitenaf juist om de richting te bepalen die hij gaat aanwijzen. Om zoveel mogelijk effect te bewerkstelligen, kiest hij mee met de richting van de buitenmacht of, misschien beter, bovenmacht. Graag is hij lakei van de bovenmacht, als hij dan maar degene is die de door de bovenmacht bepaalde richting mag aanwijzen.
Nog veel meer kwaad
Ik ben het met mijn vriend eens dat Rutte als premier van het vierde kabinet dat zijn naam draagt buitengewoon schadelijk is. Ik denk echter dat hij opererend binnen de NAVO (vanuit welke functie dan ook) nog veel meer kwaad kan. Het beste was geweest als Rutte, al voor de laatste Tweede Kamerverkiezingen of anders daarna, de eer aan zichzelf gehouden had. Dan was hij inmiddels van het politieke toneel verdwenen. Dan had ik hem verder het beste gewenst.