“Ik vind het vreselijk. Ik vind het namelijk plat, grof. (…) Een nieuw jasje, maar die jas is niks voor mij.” Dat is het commentaar van Annie M.G. Smidt op de uitvoering van Jan Rot en Rick de Leeuw van het liedje Op een mooie Pinksterdag.
Aan het verschil in tekst kan het niet liggen. Als ik die vergelijk met de versie van Leen Jongewaard en André van den Heuvel, dan zijn er slechts twee woordjes verandert. “Jan een Franse zanger zijn” is veranderd in “kan een lange zanger zijn”. Dat is een soort zelfverwijzing naar Jan Rot die 1 meter 99 lang was, een grote zanger dus. Hierdoor ontstaat een soort dubbelrol van Jan Rot als vader en als mogelijke minnaar. Ik zou echter niet te veel achter deze onhandigheid zoeken. Het geeft te maken met de poging de tekst uit te beelden in een clip. “Vader is een lul” is veranderd in “vader is een nul”. Deze verandering is eerder kuiser dan gewaagder. Daar kan Smidt dus ook niet over gevallen zijn. Wel vind ik dat Jongewaard met “lul” leuker uit de hoe k komt dan Rot met “nul”.
Wat het meest in het oog springt, is het verschil in toonzetting als het over de mogelijke zwangerschap van de dochter gaat. Waar Jongewaard en Van de Heuvel op eenzelfde gecultiveerde manier doorzingen, daar wordt het bij Rot en De Leeuw een soort gesprek in een café. Daar klinkt stoerheid in de trant van “het zal wel” en “kan mij niks schelen” in door. Zoals ik dat zie, slaat die stoerheid op het taboe dat je het als vader er niet moeilijk mee mag hebben dat dochterlief opgroeit en seksueel actief wordt. Begin jaren ’90 dient dat geen taboe meer te zijn. Het gaat hier dus om een taboe op een taboe.
Het was een mooie toenadering van de Nederlandse popscene richting het prepoptijdperk, die hardhandig is afgewezen. Later zoekt Rot het ‘hogerop’ als hij liederen van Robert Schumann, Henry Purcell, Frans Schubert, Johannes Brahms, Robbert Mahler en, Johan Sebastian Bach in Nederlandse vertaling gaan uitvoeren. Van dode componisten is geen kritiek meer te verwachten.
In 1995 komt Annie M.G. Smidt te overlijden en jawel: Jan Rot, wint de Annie M.G. Smidtprijs. Hoewel die prijs niet Op een mooie Pinksterdag betreft, zie ik dat toch als een soort genoegdoening voor het eerdere harde en ook onterechte oordeel van Smidt. Dat het voorval niet vergeten is, blijkt uit het feit dat notabene de Vlaams publieke omroep het filmpje, inclusief het commentaar van Smidt, naar aanleiding van het overlijden van Rot op de website plaatst. Kritiek als eerbetoon.
Paul Hekkens ziet het anders