Naar aanleiding van Pauw & Witteman 17 februari 2012
Op opgewonden toon verkondigt Herman Pleij dat we honger hebben naar samenhorigheid. Vreugde en verdriet willen we met elkaar delen. We hebben rituelen als de Elfstedentocht en symbolen zoals het koninklijk huis nodig om de boel bij elkaar te krijgen. Pleij spreekt over de overweldigende media-aandacht rond dit soort evenementen zelfs als er weinig nieuws te melden is. De vraag is echter of deze media-aandacht een gevolg is van de behoefte onder het kijkend volk, of dat de media deze evenementen opdringt aan de kijker.
De publiciteit rond de Elfstedentocht die niet doorging, staat me nog helder voor de geest. Ik heb daar met verbazing naar gekeken. Hele uitzondingen van De wereld draait door, Journaal, Nieuwsuur en Pauw & Witteman werden dag na dag besteed aan de Elfstedentocht. Het was alsof je naar een dagenlang durende reclamespot van de Elfstedentocht keek, die – zoals elke reclamemaker weet – haar eigen behoefte kweekt.. Iedere zelfbeheersing bij de publieke omroep leek verloren te zijn. In Limburg vond met dat overdreven. Maar ook Friezen zelf begrepen niet wat hen overkwam. Ook zij vonden al die media-aandacht wel erg ver gaan.
Maar dan rijst de vraag waarom de publieke omroep, en vooral de Vara, zo losging op dat thema Elfstedentocht. Waarom werd dit onderwerp de kijker dit in ongekende proporties door de strot geduwd? In een poging deze vraag te beantwoorden valt mij op dat de boel bij elkaar houden, de overkoepelende doelstelling van de in nood verkerende PvdA is. De sociaaldemocratie verwacht blijkbaar heil van het kunstmatig kweken van samenhorigheid. Maar dan is Pleij niet zozeer iemand die vanuit zijn achtergrond als historicus kond doet van actuele gebeurtenissen. Dan is hij veeleer een ideoloog naar wiens voorstellen de Vara haar oren maar wat al te graag laat hangen. Dan is Pleij pleitbezorger van het creëren van samenhorigheid door middel van mediagekte rond de Elfstedentocht of het koningshuis.