naar aanleiding van Nova, 6 mei 2009
Humor is veel moeilijker dan drama,” zegt Cleese. Dat komt omdat humor zich alleen kan bewijzen met onmiskenbaar gelach.
Omdat echt leuk moeilijk is, is het ook zeldzaam. Op zoek naar wat leuk blijft, kom ik altijd uit op onmiskenbare klassieken. Maar zelfs daar valt nog wel een en ander af te dingen.
Het kan natuurlijk ook aan mijn tekort aan humor liggen, maar veel humoristisch bedoelde programma’s werken niet echt op mijn lachspieren. Zeker niet als we het ingeblikte ‘voorlachen’ even wegdenken.
Fawlty Towers is natuurlijk om te gillen, maar Monty Python ook? Dat was creatief, vindingrijk, hilarisch, maar … echt om te lachen? Ik heb wel eens wat uitzendingen in de herhaling gezien. Echt veel gelachen heb ik niet.
Mr. Bean is om je te bescheuren. Black Adder daarentegen is natuurlijk heel knap, maar dan vooral omdat het dermate propvol met grappen zit, dat het moeite kost om het allemaal bij te benen. Met Black Adder leuk vinden, bewijs je vooral hoe knap jezelf bent.
Om Debiteren – crediteuren heb ik indertijd regelmatig moeten lachen. In elke uitzending van 20 minuten zat wel een goede grap. Maar een drie uur lange selectie van het beste van Van Kooten & De Bie heeft mij slechts een enkel maal doen glimlachen. Moralisme in een hilarisch jasje, dat vond ik ervan.
Nieuw voor mij was dat tijdens de opnamen van Fawlty Towers John Cleese en tegenspeelster Prunella Scales in het echte leven met elkaar in echtscheiding lagen. Misschien heeft humor wel een dergelijke lading vanuit de eigen situatie nodig. Echt leuke humor gaat altijd over jezelf.
Humor veronderstelt dat je vanuit een derdepersoon perspectief naar jezelf kunt kijken. Dat relativeert als vanzelf. Humor gaat dus samen met zelfbewustzijn. Of beter: Sinds we zelfbewust zijn, valt er wat te lachen.
Zelfbewust worden we ten volle in je kleutertijd. Daarom heeft echt leuke humor altijd iets … kleuterachtigs.