Stel, na de Tweede Wereldoorlog was geen gehoor gegeven aan de zionistische gedachte van een joodse staat in het Midden-Oosten met Jeruzalem als hoofdstad, maar wel aan de behoefte van joden aan een eigen staat. Stel, die staat was komen te liggen in een dunbevolkte uithoek van Canada of Alaska. De weinige lokale bevolking en alle grondbezitters waren ruimhartig uitgekocht, maar dan wel met in het contract vermeld dat het onroerend goed onderdeel zou worden van een nieuw te vestigen joodse staat. Dan hadden joden daarheen kunnen emigreren, en hadden ze in vrede hun joodse staat kunnen opbouwen. De natuurlijke omstandigheden zouden anders zijn dan in het Midden-Oosten, maar ze zouden zich met vernuft en inventiviteit hebben aangepast. Die staat zou dan net zo welvarend zijn als Israël nu.
Bij het stichten van een joodse staat in het Midden-Oosten is voortgeborduurd op het zionistische gedachtegoed. Het was een terugkeer naar het beloofde land. Juist omdat met de Westelijke Jordaanoever het verleden waarop het zionisme zich beroept, voor het grijpen nabij ligt, is het voor orthodoxe joden moeilijk hun claim op dat gebied op te geven.
Tegelijkertijd is er een probleem met Palestijnen. In landen als Jordanië, Syrië en Libanon leven al 75 jaar Palestijnse vluchtelingen. Over de generaties heen blijft hun vluchtelingenstatus gehandhaafd. Ze worden niet tot staatsburgers van het land waar ze wonen. Ook in Israël leven Palestijnen die niet over het Israëlische staatsburgerschap beschikken, en daardoor geen stemrecht hebben.
De huidige toestand in Israël is te zien als apartheid. Ik zeg dat niet als verwijt, maar als een constatering. Duidelijk moge echter zijn dat de huidige situatie niet evenwichtig is. Een voor de hand liggende oplossing lijkt om de apartheid op te heffen door Israël in te richten als een liberale democratie waar ook Palestijnen staatsburgerschap en stemrecht hebben. De Palestijnen zijn daarvoor, niet omdat voor democratie zijn, maar omdat ze inmiddels in de meerderheid zijn. Het zou betekenen dat Israël niet meer als joodse staat zou kunnen blijven bestaan. Het zou kunnen betekenen dat de joden in Israël een beleid te verduren krijgen dat tegen hen gericht is. Daar is het geen realistische optie.
Etnische zuivering of genocide zijn uiteraard ook geen oplossing. Toch hanen deze opties boven de markt zolang onduidelijk is wat de doelstellingen van de Israëlische militaire operatie in Gaza zijn. Netanyahu zegt die operatie binnen enkele maanden af te ronden, maar vertelt niet wat dan het eindresultaat is.
Mijn voorstel, is een tweestatenoplossing nieuwe stijl. Nieuw is dat er niet meer vanuit gegaan wordt dat de Westelijke Jordaanoever deel uitmaakt van een nieuw te vormen Palestina. Wellicht is het mogelijk een gebied in het zuiden van Israël te reserveren als Palestijnse staat. Wellicht maakt Gaza daar deel van uit. Alle Palestijnen die in Israël verblijven kunnen dan wonen in een eigen onafhankelijke staat. Eventueel kunnen dan daar dan ook Palestijnen uit Jordanië, Syrië en Libanon gaan wonen. De opbouw van die nieuw te vormen staat kan gefinancierd worden door landen als de Verenigde Emiraten en Saoedi-Arabië. Van belang is dat het een op dit moment relatief dunbevolkt gebied betreft, zodat maar weinig mensen hoeven te worden uitgekocht, en dat dit ruimhartig kan gebeuren. Israël geeft dan dunbevolkt gebied op, maar kan wel beschikken over de vanuit zionistisch perspectief belangrijke gebieden. Denkbaar is dat niet alleen Israël, maar ook Jordanië en Egypte land voor dit nieuw te vormen Palestina beschikbaar stelt.
Is dit voorstel realistisch? Het is in ieder geval beter dan etnische zuivering en genocide. Maar ik kan me voorstellen dat Israëliërs die dit lezen denken: hadden we Israël maar in uithoek van Canada of Alaska gevestigd. Dan was ons heel wat ellende bespaard gebleven.