Naar aanleiding van Nova, 19 november 2009
Dat Europa geen tegenspraak duldt, zou een onhoudbare en niet onderbouwden stelling zijn. Ik hoop aannemelijk te maken dat deze zeer goed te verdedigen is.
Beslissingen worden in Europa genomen door de raden van ministers of door de raad van presidenten en ministers-presidenten. Omdat het binnen deze raden al moeilijk is om tot consensus te komen, worden besluiten daar genomen, hoogst zelden afgewezen door de kabinetten en de parlementen in de diverse landen. Hier werkt de democratische controle dus bijster slecht. Van het raadplegen van de bevolking is ook slechts hoogstzelden sprake. Toen dat in Nederland toch gebeurde om te stemmen over de zogenaamde Europese grondwet, werd ons als burger angst ingeboezemd, dat ons een nee-stem door de andere landen kwalijk zou worden genomen en dat we daar nadeel van zouden ondervinden. Veel landen hebben het niet aangedurfd om een referendum te houden.
Omdat de raden van ministers en de raad van presidenten en ministers-presidenten zo weinig controle kennen, ontstaat de neiging aldaar besluiten erdoorheen te jassen door een soort Europa-euforie te creëren. Daardoor zijn de eisen voort toetreding van Oost-Europese landen tot de EU indertijd te laag vastgesteld. Achteraf word ook algemeen erkent dat men met de toetreding van Roemenië en Bulgarije veel te snel was.
Van Rompuy had het over compromissen als een moeilijk te realiseren streven. Timmermans had het over compromissen als vanzelfsprekendheid; als product uit een machine. Europa dus als consensusmachine. Consensus dus als massaproduct.
In mijn ogen vergrijpt Timmermans zich aan de woorden van Van Rompuy. Het is alsof je aan een smakelijke maaltijd teveel nootmuskaat toevoegt. De smaak is meteen bedorven.