Wil Turkije de NAVO laten strijden voor de islamitische zaak?

In de Arabische landen gaat het grofweg om de keuze tussen twee smaken. Die smaken zijn “islamitische dictatuur” of  “seculiere dictatuur”.  Beide smaken worden bij voorkeur geserveerd met hetzelfde democratische sausje. In Egypte ging de strijd uiteindelijk tussen Mubarak-adept Shafiq en Moslimbroeder Morsi. Omvallend is dat Shafiq een aanzienlijk deel van de kiezers achter zich had weten te krijgen, hoewel hij het verdreven regime vertegenwoordigt. Blijkbaar blijven nogal wat kiezers van mening dat een sterk leger niet gemist kan worden om een islamitische dictatuur te voorkomen. Niet iedereen is er gerust op dat de Moslimbroeders zich zullen ontwikkelen tot een islamitische variant van de CDA.

Ook in Turkije heeft een sterk leger decennia lang weerstand geboden tegen islamitische tendensen. Dat leidde daar tot een relatief stabiele situatie met een redelijke mate aan vrijheid. Op den duur heeft het leger haar greep versoepeld waardoor op een gegeven moment Erdogan  en Gül met zijn AK-partij een meerderheid konden halen. Formeel is de AK-partij geen moslimpartij, maar dat heeft waarschijnlijk te maken met de tactiek in het verleden om als partij gelegaliseerd te worden. In ieder geval bestaat de aanhang uit conservatieve moslims. Inmiddels hebben ze zoveel macht verworven dat juist de militairen in de verdrukking zijn geraakt. Tegen hen lopen nu processen. Wat West-Europeanen misschien als verontrustender ervaren, is dat ook veel journalisten gevangen zijn gezet.

Inmiddels  schrijdt de islamisering van Turkije voort onder het mom van democratisering en vrijheid: De vrijheid om een hoofddoek te dragen, en een democratie waarin het je vrij staat om  op de AK-partij te stemmen. Prachtig toch, als de mensen daarvoor kiezen, hoor ik Jan Eikelboom zeggen. En zolang islamisering hand in hand gaat met economische groei, wie zal daar dan tegen zijn? Wie het economisch goed gaat heeft schijnbaar gelijk. De AK-partij heeft de wind mee.

Echter niemand weet wat precies de toekomstagenda van de AK-partij  is. Zit er achter hun democratische agenda een islamitische agenda? Ze willen lid van de EU worden, maar wat willen ze daarmee bereiken? Willen zij de islam vestigen in Europa? Wordt Turkije als het eenmaal lid is van de EU, die toekomstpoort naar Europa voor de vele jongeren uit moslimlanden gelegen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten?

De AK-partij is er altijd heel goed in geweest de argumenten van hun tegenstrever in eigen voordeel te benutten. Toen Gül rond het staatsbezoek aan Nederland in een interview de vergelijking trok tussen Wilders en de opkomst van de Nazi’s, toen wist hij heel goed dat hij hiermee in de ogen van velen het goede kamp koos. En als je voor vrijheid van meningsuiting bent, dan kun je toch niet tegen een interview zijn. Dat hij daarmee de regels van de diplomatie overschreed, wordt daarbij gemakshalve over het hoofd gezien. In 2011 zegt Erdogan tijdens een bezoek aan Duitsland tegen een zaal vol Turkse immigranten: “Ik zeg ja tegen integratie, maar nee tegen assimilatie,” en “Niemand kan ons van onze eigen cultuur en civilisatie losscheuren.” Eigenlijk zegt hij daarmee voor een multiculturele samenleving te zijn. Inmiddels heeft Merkel laten weten dat met die multiculturele samenleving toch niet zo’n goed idee te vinden. Echt over de schreef ging Erdogan echter pas toen hij aangaf te willen dat Turkse kinderen in Duitsland eerst Turks leren en dan pas Duits.

Enkele dagen geleden nog dringt Turkije erop aan de beschieting van een Turkse straaljager door Syrië te kwalificeren onder artikel 5 van het NAVO-verdrag dat zegt dat een aanval op één lidstaat wordt beschouwd als een aanval op alle lidstaten. Of het die straaljager boven Turks of boven Syrisch grondgebied is beschoten en of het hier een provocatie van Turkse zijde betreft, blijft inmiddels ongewis. Onduidelijk blijft ook of Turkije zich verzet tegen de dictatuur van Assad of kiest voor de islamitische rebellen. Indien het laatste het geval is, dan kan het zomaar zijn dat we als NAVO door toedoen van Turkije in een islamitische strijd meegezogen worden.

Het CDA heeft in haar verkiezingsprogramma staan dat Turkije geen lid van de EU kan worden zolang ze niet voldoen aan criteria van Kopenhagen. Dat klinkt stoer, maar betekent eigenlijk dat je dat lidmaatschap al hebt weggegeven. Dan denk ik: je kunt toch niet over het lidmaatschap van Turkije beslissen door een lijstje met criteria af te vinken dat 20 jaar geleden ooit is opgesteld. Voortschrijdend inzicht moet er toch toe kunnen leiden dat je criteria aanscherpt, nieuwe criteria toevoegt, of er zelfs voor kiest Turkije toch maar niet toe te laten.

Aan criteria voldoen, moest je ook binnen de bankenwereld om een bonus te verwerven. Hoe behendig kan dan als bankier of als bestuurder worden? En wat zegt dat dan nog dat je aan de criteria voldoet?